استفاده از خدمات کاردرمانی در بین سنین مختلف و افراد با مشکلات مختلف می تواند راه حل خوبی به نظر برسد. افراد در سنین مختلف ممکن است دچار مشکلاتی شوند که با استفاده از کاردرمانی بتوان به آن ها کمک کرد به زندگی عادی خود بازگردند. مشکلات حرکتی یکی از مهم ترین مسائلی هستند که کاردرمانی در آن ها دخالت می کند. در حقیقت حرکت کردن به شیوه های مختلف در زندگی روزمره بسیار مهم می باشد و می تواند زندگی شخص را تحت تاثیر قرار دهد. تمرینات کاردرمانی به افراد مختلف این امکان را می دهند که تا حد زیادی به حالت عادی زندگی خود بازگردند و استقلال خود را بدست بیاورند. با ما در این مقاله همراه باشید تا درباره کاردرمانی حرکتی و موارد استفاده آن صحبت کنیم.
هدف از کاردمانی چیست؟
به طور کلی هدف از کاردرمانی، حفظ استقلال فرد در انجام کارهای روزمره و افزایش کیفیت زندگی او می باشد. بنابراین تمامی خدماتی که تحت عنوان کاردرمانی ارائه می گردند به فرد کمک می کنند تا بتواند کیفیت زندگی خود را حفظ کند. این موضوع در افراد سالمند که روند پیری اعمال آن ها را محدودتر می کند اهمیت بیشتری دارد. کاردرمانگران سعی می کنند با طرح یک برنامه درمانی دقیق به این دو هدف بزرگ دست پیدا کنند.
چه کسانی به کاردرمانی حرکتی نیاز دارند؟
حرکت کردن یکی از مهم ترین نیازهای زندگی هر شخصی می باشد. بنابراین هرکسی که در حرکات عادی روزمره خود دچار مشکل و محدودیت شده است می تواند از خدمات کاردرمانی حرکتی استفاده بکند.
کسانی که دچار سانحه شده اند
افرادی که در تصادفات رانندگی، افتادن از ارتفاع و یا موارد مشابه دچار آسیب دیدگی مانند شکستگی و از جا در رفتگی می شوند با محدودیت های حرکتی زیادی مواجه هستند. به طور مثال اگر فرد سالمندی دچار شکستگی لگن شود، امکان بازگشت به حالت قبلی برایش بسیار سخت خواهد بود. این افراد پس از طی کردن دوره درمان که به طور معمول گچ گرفتن می باشد، باید با استفاده از خدمات کاردرمانی توان قبلی خود را بدست بیاورند. بنابراین هدف اصلی از ارائه خدمات به این افراد بازگشت به شرایط قبل از حادثه می باشد
افرادی که دچار نقص عضو می شوند
این دسته از افراد برخلاف دسته قبل نمی توانند به حالت قبل از سانحه بازگردند. بنابراین نیاز است یاد بگیرند که کارهای روزمره خود را به شیوه دیگری انجام دهند. علاوه بر آموزش به این افراد، سعی می شود تا محیط زندگی آن ها به گونه ای تغییر کند تا بتوانند با توجه به شرایط جدیدشان به صورت مستقل زندگی کنند. به طور مثال شخصی که پایش قطع می شود، نمی تواند به راحتی از سرویس بهداشتی ایرانی استفاده کند. بنابراین باید استفاده از توالت فرنگی را یاد بگیرد. و یا کسی که دست تخصصی اش قطع می شود، باید تمرین کند تا با دست دیگرش بنویسد و کارهای روزمره را انجام دهد.
بیماری های عصبی
برخی از بیماری های عصبی در عملکرد حرکتی فرد اختلال ایجاد می کنند. در این افراد هرچقدر بیماری پیشرفت کند، استقلال شخص بیشتر تحت الشعاع قرار می گیرد. بیماری هایی مانند پارکینسون و هانگتینگتون در صورتی که به گرید های بالاتر پیشرفت کنند می توانند تا حد زیادی عملکرد فرد را مختل کنند. به همین خاطر توصیه می شود تا کاردرمانی حرکتی را در مراحل ابتدایی شروع کنند. زیرا با پیشرفت شرایط بیماری کار برای انجام کاردرمانی حرکتی سخت تر می شود. البته افرادی که دچار اینگونه مشکلات می شوند، باید از گروه های مختلف درمانی کمک بگیرند تا بتوان بیماری را کنترل کرد.
در کاردرمانی حرکتی چه اقداماتی صورت می گیرد؟
انجام دادن کاردرمانی حرکتی با فعالیت های مختلفی همراه است که در ادامه به آن ها می پردازیم:
تمرینات اصلاحی و تقویتی
مهم ترین بخش از انجام فعالیت های کاردرمانی را تمرین درمانی تشکیل می دهد. هدف از این بخش تقویت قوای جسمی فرد برای مقابله با محدودیت حرکتی می باشد. بدین منظور با توجه به مشکل فعالیت های مختلفی در نظر گرفته می شود تا فرد بتواند استقامت و قدرت خود را بهبود ببخشد.
تمرینات پسیو
تمرینات پسیو گونه ای از تمرینات می باشند که خود شخص در آن ها نقشی ندارد. به طور معمول اینگونه تمرینات همراه با اقدامات فیزیوتراپی می باشند. به طور مثال انجام جلسات ماساژ درمانی یکی از مهم ترین فعالیت های پسیو می باشد. هدف اصلی از انجام تمرینات پسیو افزایش گردش خون به صورت هدفمند می باشد تا ترمیم بافتی با سرعت بیشتری انجام شود.
استفاده از وسایل کمکی
در کسانی که دچار شکستگی و یا نقص عضو می شوند استفاده از وسایل کمکی حیاتی می باشد. عصا، واکر و موارد دیگر عضو جدانشدنی از وسایل کمکی در کاردرمانی می باشند. نحوه استفاده از این وسایل بسیار مهم می باشد. اگر شخصی نیاز به استفاده از این وسایل داشته باشد باید قبل از استفاده به طور کامل آموزش دیده باشد. استفاده از وسایل کمکی به افراد این امکان را می دهد تا بتوانند تا حد زیادی استقلال خود را در انجام دادن کارهای روزمره حفظ کنند.
تغییرات در روتین زندگی
این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت می باشد. کسی که یک پای خود را از دست داده است برای رانندگی دچار مشکل خواهد شد. بنابراین بهتر است از خودروهای اتومات استفاده کند تا نیاز به کلاچ گیری نداشته باشد. و یا به طور مثال بهتر است در خانه ای همکف زندگی کند تا نیاز نباشد از راه پله استفاده کند. موارد این چنینی همگی با تشخیص کاردرمانگر باید تغییر کنند تا کیفیت زندگی فرد افت پیدا نکند.
مراحل کاردرمانی حرکتی به چه صورت می باشد؟
مراحل انجام کاردرمانی در زمینه های مختلف با یکدیگر مشابه می باشند. برای کاردرمانی حرکتی این مراحل عبارتند از:
ارزیابی
اولین مرحله در شروع اقدامات کاردرمانی ارزیابی می باشد. در این مرحله وضعیت دقیق شخص، بیماری های زمینه ای، وضعیت مالی، وضعیت شغلی، محل زندگی و میزان کمک اطرافیان سنجیده می شود. بنابراین یک ارزیابی درست می تواند تا حد زیادی نیازهای شخص را مشخص کند
مشخص شدن روتین زندگی و نیازهای فرد
پس از ارزیابی موارد ذکر شده، باید نیازهای فرد و همچنین فعالیت های روزمره او در نظر گرفته شود. بدین منظور با خود شخص مصاحبه می شود تا مشخص شود در طول روز چه کارهایی را انجام می دهد، دوست دارد چه فعالیت هایی داشته باشد و شرایط شغلی اش به چه صورت می باشد. با مشخص شدن این موارد نیمی از راه طی شده است.
طرح درمانی
پس از مشخص شدن شرایط و نیازهای فرد، برنامه درمانی باید تدوین شود. این برنامه توسط یک کاردرمانگر با مشورت پزشک و سایر اعضای تیم درمانی انجام می شود. مشخص شدن برنامه تمرینی، تعداد جلسات در هفته برای حضور در کلینیک، وسایل کمکی مورد نیاز و موارد دیگر همگی در طرح درمانی آمده اند.
مشخص کردن پیشرفت
در نهایت کاردرمانگر باید به صورت مداوم میزان پیشرفت مراجعه کننده را در نظر داشته باشد. بدین ترتیب می تواند میزان موثر بودن درمان را مشخص کند.
جمع بندی
کاردرمانی حرکتی شاخه ای از کاردرمانی می باشد که طیف وسیعی از مشکلات را در بر می گیرد. افرادی که نیاز به خدمات کاردرمانی حرکتی دارند می توانند در سنین مختلف و با مشکلات مختلف باشند. در بسیاری از مشکلات انجام کاردرمانی به عنوان درمان پایه در نظر گرفته می شود. زیرا در بسیاری از موارد انجام دادن کاردرمانی حرکتی برای حفظ استقلال فرد مورد نیاز می باشد. انتخاب یک کلینیک خوب برای انجام دادن خدمات کاردرمانی می تواند به بهبود شرایط شما کمک شایانی بکند.