پا پرانتزی: در حالت ایستاده طبیعی زانوها از یکدیگر فاصله چندانی ندارند اما در این اختلال فاصله بین زانو ایجاد می‌شود، قوزک‌های داخلی پاها به هم نزدیکتر می‌شوند. به علت کمانی شدن پاها در این بیماری اصطلاح پا پرانتزی را به کار می‌برند که در این حالت ساق پا به سمت داخل می‌چرخد.
تقریبا تمام نوزادان با حالت پا پرانتزی به دنیا می‌آیند؛ در زمان تولد کف پاهای نوزاد به سمت هم و ساق پاهایش به خارج تمایل دارند و بین زانوها نیز فاصله است. در طول سال اول زندگی، زانوها به هم نزدیکتر شده، ساق پا به داخل تمایل می‌یابد تا راه رفتن را ممکن کند.
مشاهده این حالت تا 18 ماهگی در کودکان طبیعی است اما بالارفتن سنشان اگر همچنان این حالت باقی بماند باید به آن پرداخت تا کودک با این وضعیت بزرگ نشود. برای بهبودی این حالت در نوزادان نیازی به تمرین یا دارو نیست و با بزرگ شدن و شکل گیری استخوان و عضلات به وضعیت صحیح در می‌آید.
دلایل ایجاد پا پرانتزی:
- مشکلات استخوانی مثل اشکال در رشد
- عوامل ژنتیکی
- انحراف استخوانی در بالای استخوان درشت نی
تشخیص و نشانه‌های پا پرانتزی:
تشخیص پا پرانتزی در معاینات بالینی از طریق مشاهده وضعیت پاها، اندازه گیری فاصله زانوها و قوزک‌های داخلی پاها از هم و عکسبرداری صورت می‌گیرد.
از جمله نشانه‌های ابتلا به پا پرانتزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- واضح‌ترین نشانه، حالت پرانتزی پاهاست که گاهی به دلیل کم بودن زاویه با معاینه تخصصی مشخص می‌شود.
- فرد مبتلا غالبا روی سطح خارجی کف پا راه می‌رود.
- لبه خارجی کفش این افراد دچار ساییدگی است.
- درد و خستگی در ساق پاها
- آرتروز زودرس به دلیل فشار زیادی که به زانو وارد می‌شود.
درمان توانبخشی:
- تجویز کفش طبی برای کودکان
- استفاده از کفی‌های طبی
- استفاده از کفش طبی و بریس در موارد شدید
- کاهش وزن به گونه‌ای که MBI در زیر 25 قرار گیرد.
- اصلاح راه رفتن به گونه‌ای که روی لبه داخلی پا وزن اندازی کند.
- تمرینات اصلاحی و ورزش درمانی
- کشش عضلات خارجی پا
- تقویت عضلات داخلی پا
- پرهیز از نشستن به صورت چهارزانو
در صورتی که شدت اختلال زیاد باشد و یا توانبخشی مفید نباشد، جراحی صورت می‌گیرد که پس از آن جلسات توانبخشی فیزیوتراپی و کاردرمانی باید برگزار شود.
پا ضربدری: پای ضربدری یا پای ایکس شکل، نوعی بد فرمی در پا است که در حالت ایستاده زانوها بیشتر از حد طبیعی بهم نزدیک هستند و فاصله بین قوزک‌های داخلی پاها بسیار است. اغلب کودکان، به ویژه کودکانی که به تازگی راه افتاده اند، هنگام ایستادن پای خود را به داخل می‌چرخانند و این باعث می‌شود پاها را نسبت به هم به شکل ضربدر ببینیم. با بالا رفتن سن تا حدود 4 تا 6 سالگی این وضعیت به طور طبیعی اصلاح می‌شود؛ زیرا کودک می‌آموزد که برای تحمل وزن راحت‌تر باید پاهایش را در چه وضعیتی قرار دهد. با این حال اگر پس از رسیدن به این سن پا ضربدری همچنان باقی بماند باید پیگیری تخصصی صورت گیرد.
علل ایجاد پاضربدری:
- نرمی استخوان
- عوامل ژنتیکی
- کمبود ویتامین‌ها
- آسیب‌های استخوانی
- در بزرگسالان آرتروز
- رشد نامتقارن استخوان
نشانه‌های پا ضربدری:
با معاینه بالینی و مشاهده و اندازه گیری فاصله بین زانوها و قوزک پاها، عکسبرداری و مشاهده کفش کودک که غالبا لبه داخلی آن دچار ساییدگی شده است می‌توان تشخیص گذاری کرد.
درمان توانبخشی:
کلیات درمان توانبخشی پا ضربدری مانند پا پرانتزی است تنها روش‌ها مطابق با وضعیت ایجاد شده ارائه می‌شوند.
در کلینیک نگاه نوین چه اقداماتی در این جهت صورت می‌گیرد؟
در کلینیک نگاه نوین پس از ارزیابی‌های انجام شده، در صورت نیاز برای تهیه کفی طبی، کفش یا بریس به کارشناس ارتوپدفنی ارجاع داده می‌شوند. همچنین تمرینات کششی و تقویتی عضلات در راستای بهبود وضعیت به فرد آموخته می‌شود. آموزش‌های لازم در جهت همکاری والدین در منزل برای کنترل وضعیت بدنی کودک داده می‌شود.