تمرینات گفتار درمانی برای اصلاح تلفظ حرف ر:
آیا فرزند شما اختلال زبانی دارد یا در برقراری ارتباط مشکل دارد؟ اگر چنین است، آنها تنها نیستند. تقریباً 8 تا 9 درصد از کودکان خردسال دارای نوعی اختلال گفتار یا زبان هستند. یکی از شایع ترین اختلالات گفتاری و زبانی که ممکن است کودک تجربه کند، ناتوانی در تلفظ صحیح صدای “ر” است. این نقص گفتاری خاص به عنوان روتیسیسم شناخته میشود.
این تمرینات گفتار درمانی می تواند به شما کمک کند:
تغییرات صدای ر:
صدای “ر” بسیار چالش برانگیز است. زیرا روش های مختلفی برای تلفظ این حرف وجود دارد. در واقع بیشتر به این بستگی دارد که با چه حروفی ترکیب شده است. چون واج های متفاوتی وجود دارد که احتمال خطا را بسیار بالا میبرد خصوصا برای کودکان که درک زیادی از این ها ندارند.
با این حال، خبر خوب این است که فرزند شما احتمالاً در تلفظ همه این تغییرات مختلف صدای “ر” مشکلی ندارد.
آنها ممکن است این حرف را با ترکیب های همخوان (مثلا کلمه سرد) خوب تلفظ کنند، اما وقتی که با حروف صدا دار ترکیب میشود مشکل داشته باشند. مثلا مریض را مویض بگویند.
قبل از اینکه شروع به آموزش تمرینات گفتار درمانی کنید، مهم است که غربالگری انجام دهید تا بفهمید کدام تغییرات برای آنها دشوار است.
مثلا با خود حرف ر مشکل دارند یا با رُ ، رِ یا رَ. یا ترکیب آن با دیگر حروف.
این گونه متوجه میشوید که دقیقا باید در کدام حیطه وقت بگذارید و با آن ها بیشتر تمرین کنید.
با موفقیت شروع و به پایان برسانید:
در طول غربالگری یا آزمایش اولیه آنها، احتمالاً برخی از کلمات “ر دار” را شناسایی خواهید کرد که فرزندتان میتواند به درستی تلفظ کند.
فهرستی از این کلمات تهیه کنید. این به لیست کلمات دست گرمی کودکتان تبدیل میشود تا زبانش را آماده کند. آنها باید این کلمات را در ابتدای هر جلسه تمرین بگویند.
هنگامی که کودک شما این کلمات را تلفظ میکند، باید به نحوه حرکت فک، زبان و دهان خود توجه کند. از آنها بخواهید به تلفظ های خود نیز گوش دهند. به این ترتیب، آنها می توانند یاد بگیرند که بین صداهای “ر” صحیح و نادرست تمایز قائل شوند.
همچنین باید از فرزندتان بخواهید که این کلمات را در پایان جلسه تمرین خود بگوید. به این ترتیب، حتی اگر زمان سختی را پشت سر گذاشته باشند، باز هم جلسه را با پیروزی به پایان میرسانند.
ر را به صدای واکه وصل کنید:
حال، بیایید وارد تمرینات خاصی شویم که میتوانید با کودکتان انجام دهید تا به بهبود او کمک کنید.
هنگامی که صدای “ر” به یک صدای مصوت متصل است تلفظ صدای “ر” اغلب آسان تر است.
از فرزندتان بخواهید این صدا را با صدای مصوتی مانند ” ِ ” شروع کند. از آنها بخواهید آن را برای چند ثانیه نگه دارند، به آرامی به آنها یاد دهید که با صدای ” ر” ترکیب کنند. با ترسیم آن به این شکل، آنها به زودی یاد می گیرند که دو صدا را با هم ترکیب کنند و در نهایت رِ را به خوبی تلفظ کنند.
این تمرین را با سایر صداهای صدادار (بلند، کوتاه و غیره) تکرار کنید.
از نشانه های بصری استفاده کنید:
به کودکتان سرنخ های بصری بدهید تا به او یاد دهید چگونه صدای “ر” را به درستی تلفظ کند. برای تلفظ صدای “ر” باید نحوه حرکت زبان خود را تغییر دهند. بدیهی است که گفتن این کار آسان تر از انجام آن است.
یکی از راه های آموزش حرکت صحیح زبان به فرزندتان این است که از بازوی خود برای نمایش استفاده کنید.
به عنوان مثال، بازوی خود را در مقابل خود دراز کنید، سپس آن را به سمت بالا بکشید و به سمت بدن وارد کنید. به کودک خود توضیح دهید که این همان حرکتی است که زبانش باید هنگام تلفظ صدای “ر” انجام دهد.
درباره راهکارهای گذراندن زمان باکیفیت با فرزندتان بدانید.
آن را سرگرم کننده کنید:
اگر میخواهید فرزندتان به اندازه کافی به این تمرینات گفتار درمانی پایبند باشد تا نتایج را ببیند، باید راه هایی برای سرگرم کردن آن بیابید.
خوشبختانه، صدای “ر” یک صدای سرگرم کننده برای یادگیری است.
سعی کنید از فرزندتان بخواهید وانمود کند که یک حیوان است. آنها میتوانند غرش کردن مانند خرس یا شیر یا حتی صدای تراکتور که چیزی شبیه به “ررررر” است را تمرین کنند تا به روشی سرگرم کننده روی تلفظ این حرف کار کنند.
همچنین میتوانید با تغییر صدا یا حالت های احساسی متفاوت بازی های مختلفی انجام دید. مثلا یک بار با عصبانیت ر را بگویید یا یک بار با صدای نازک.. گزینه ها بی پایان است!
نکاتی برای تشویق کودکان به تمرین:
تمرینات گفتار درمانی مزایای زیادی دارد.
اما، برای مشاهده بهبود، مهم است که فرزندتان را تشویق کنید که به طور منظم تمرین کند. اگر فقط در طول جلسات گفتار درمانی خود روی این تمرینات کار کنند، پیشرفت زیادی نخواهند دید.
درست است که وادار کردن کودکان به تمرین به حرف آسان است. مخصوصا وقتی که دارید بر روی چیزی مانند تغییر نحوه گفتار کار میکنید. اما تلاشتان را بکنید.
پس، چگونه میتوانید فرزندتان را به تمرین گفتار درمانی تشویق کنید؟ با امتحان کردن این نکات شروع کنید:
از تلویزیون به عنوان یک ابزار استفاده کنید: وقتی کودک شما در حال تماشای تلویزیون یا فیلم است، از او بخواهید به حرف های شخصیت ها گوش دهد و کلمات یا عبارات را برای شما تکرار کند.
فرصت های یادگیری را در کارهای روزمره بیابید: هنگامی که در رستوران غذا میخورید یا در حال خرید هستید، به دنبال فرصت هایی برای تمرین آنها باشید (مثلا گل رز، رشته و..)
تمرین را با چیز دیگری که از آن لذت می برند ترکیب کنید: سعی کنید این تمرینات را با یک چیز سرگرم کننده، مانند فوتبال یا لگو، همراه کنید.
مزیت ارائه پاداش را نیز دست کم نگیرید.