هرکسی برای صحبت کردن نیاز به پیام‌هایی از مغز به سمت اندام‌های گویای که شامل حنجره، لب و زبان و… دارد و هر پیام محتوای خاصی دارد تا هر عضله چه حرکتی کند تا صدای مختلفی تولید شود. کودکان دارای آپراکسی در انتقال این پیام‌ها مشکل دارند ولی فلجی یا ضعف در عضلات ندارند ولی اندام‌های گویایی را نمی‌تواند درست حرکت دهند تا حروف و کلمات را ادا کنند.
البته به همین سادگی نمی‌توان تشخیص دقیق به وجود آپراکسی گفتار پی‌ببریم و نیاز به ارزیابی دقیق توسط گفتاردرمانگر است اما بطور مختصربه علائم و نشانه‌های آن گفتار می‌پردازیم.
انواع آپراکسی و علت آن:
- آپراکسی رشدی: از بدو تولد وجود دارد و دلایل آن به خوبی شناخته نشده است و با شواهد موجود با تصویربرداری از مغز، به آسیب مغزی یا تفاوت در ساختار مغز کودک مبتلا به آپراکسی پی‌برده‌اند. عوامل ژنتیکی و سوابق اختلال ارتباطی یا یادگیری ممکن است در این اختلال نقش داشته باشند. آپراکسی رشدی بر پسران بیشتر از دختران تاثیر می‌گذارد.
- آپراکسی اکتسابی: می‌تواند در هر سنی رخ دهد و بطور معمول در بزرگسالان دیده می‌شود. این اختلال ناشی از آسیب به قسمت‌هایی از مغز است که در گفتار نقش دارند و این آسیب ممکن است در اثر سکته مغزی، آسیب سر و تومور یا بیماری‌های دیگر که مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد، رخ دهد. آپراکسی اکتسابی ممکن است با سایر اختلالاتی که بر اثر آسیب به سیستم عصبی ایجاد می‌شوند، رخ بدهد مانند آفازی و دیزآرتری.
آپراکسی رشدی تاخیرهای رشد در گفتار نیست:
آپراکسی دوران کودکی با تاخیرهای رشد در گفتار تفاوت دارد، در تاخیر رشدی مسیر معمولی رشد گفتار را دنبال می‌کند اما اینکار را کندتر از حد معمول انجام می‌دهد اما این اختلال در واقع نوعی اختلال عصبی است که مناطق مغزی که مربوط به کنترل و برنامه‌ریزی حرکتی گفتار آسیب دیده‌اند.
اختلال گفتار و زبانی:
- کم صدا بودن در دوران شیردهی (غان و غون کم یا اصلا غان و غون ندارند)
- تلاش‌های مکرر برای تلفظ کلمات
- تولید و تلفظ بی ثبات
- ضعف در تقلید صدا
- عموما وجود مشکلات دهانی – حرکتی
- افزایش مشکل با افزایش طول کلمه
- ضعف در توالی کردن صداها
- مشکل در یادگیری و هجی کردن
- زبان را بهتر می‌فهمند نسبت به اینکه بیان کنند
- وضوح گفتار به دلیل خطاهای عموما بی ثبات پایین است.
- مشکل زیادی در تکرار ناکلمات یا کلمات بی معنی
- خطاهای گفتاری بی ثبات
- کورمال کردن
- تاخیر در مهارت خواندن و نوشتن
مشکلات تغذیه‌ای:
در برخی از کودکان دارای آپراکسی رشدی، مشکلاتی در تغذیه دیده شده است.
- مشکل در هماهنگی حرکات جویدن-بلعیدن
- مشکل در هماهنگی در حرکات مکیدن-بلعیدن
- مشکل همانگی حرکات که سبب می‌شود آهسته غذا بخورند
- نگهداری طولانی غذا در دهان
- مشکل هماهنگی مکیدن و تنفس
- بلع غذاهای با غلظت‌های مختلف مشکل دارد
بیشتر خانوادهای کودکان دارای آپراکسی باشکایت این که کودکم همه چی بلده و همه چی رو میفهمه اما صحبت نمی‌کنه یا کودک نا واضح صحبت می‌کند، کلمه‌های ساده و کوتاه روخوب میگه اما کلمه‌ای طولانی‌تر و سخت‌تر رو اشتباه می‌گوید، به کلینیک نگاه نوین مراجعه می‌کنند.
متخصص آسیب شناس گفتار و زبان کلینیک نگاه نوین با مصاحبه و ارزیابی دقیق آپراکسی گفتار را تشخیص می‌دهند و با شروع مداخلات درمانی بی‌نهایت به كودكان مبتلا به این نوع اختلال گفتاری کمک می‌کند. در درمان آپراکسی گفتاری در كودكان، درمانگر برنامه‌ریزی، نظم‌‌دهی و حرکات پشت سر هم عضلاتی که درتولید صداها نقص دارند، بهبود بخشدو همچنین لازم به ذکر است که درمان آپراکسی نیازمند زمان و صبر است و بدون درمان پیشرفتی نخواهند داشت و افراد دارای اختلال آپراکسی گفتار نیاز به محیط حمایتی دارند تا پیشرفت قابل توجهی داشته باشند.