چگونگی ارزیابی انواع مهارت های کودک:
انواع ارزیابی:
- ارزیابی مهارت های خواندن و نوشتن
- ارزیابی مهارت های شناختی
- ارزیابی مهارت های شنيداری
- ارزیابی مهارت های ادراک دیداری
ارزیابی مهارت های ادراک دیداری:
تعریف: توانایی تفسیر اطلاعات دریافت شده از طریق بینایی. ادراک بینایی به فرد امکان می دهد تا قضاوت دقیقی از اندازه- شکل- رنگ و ارتباطات فضایی اشیا داشته باشد.
انواع آزمون ها:
تمییز دیداری: توانایی تطبیق یا تعیین دقیق ویژگی ها یا خصوصیات شکل.
تکمیل دیداری: توانایی تشخیص ذهنی اشکال تکمیل نشده و کامل کردن آن ها در ذهن به طوری که با شکل کامل آن ها تطبیق داشته باشد.
تشخیص دیداری شکل از زمینه: توانایی ادراک دیداری یک شکل به طوری که بتوان آن شکل را از دیگر اشکالی که در یک زمینه مشترک قرار گرفته و یا مخفی شده اند تشخیص داد.
ثبات دیداری شکل: توانایی دیدن یک شکل و پیدا کردن همان شکل حتی اگر کوچکتر یا بزرگتر شده باشد، چرخیده باشد، برعکس شده باشد یا در درون اشکال مخفی شده باشد.
حافظه دیداری: توانایی به خاطر سپردن یک شکل به منظور بازشناسی فوری ویژگی های آن. مثلا به کودک یک شکل را به مدت یک تا 3 ثانیه نشان می دهیم و سپس شکل را پنهان کرده و بین چند تصویر با اشکال مختلف قرار می دهیم، کودک باید پس از آن مورد صحیح را تشخیص دهد.
توالی حافظه دیداری: توانایی فرد در بازشناسی فوری (چند ثانیه بعد از قرار گرفتن در معرض دید وی) یک سری از اشکال از بین چهار سری شکل مجزا.
ارتباط فضایی دیداری: توانایی فرد در تشخیص یک شکل از بین چهار شکلی است که یکی از اشکال (یا بخشی از شکل) از لحاظ جهت یا سایر اشکال یا قسمت ها تفاوت دارد.
مهارت های شنیداری:
شامل ارزیابی تمییز شنیداری و حافظه شنیداری است.
تمییز شنیداری: به توانایی بازشناسی تفاوت بین صدای واج ها و تشخیص کلمات مشابه و متفاوت مربوط می شود. در آزمون های مربوط به این مورد، کودک باید تشخیص دهد که آیا دو کلمه مشابهند یا متفاوت. کلمات متفاوت معمولا دارای اختلاف صوتی ناچیز و یا تضاد در یک واحد گفتاری ساده می باشند.
آزمون ها:
بازشناسی صدا در کلمه:
/خ/: خیابان باغبان آخر قاشق کاخ
/ب/: ابر بازی خراب توپ
/ز/: زرد دکتر زنبور زور
تمییز جفت کلمات: جفت کلمات با فاصله زمانی 1 تا 2 ثانیه به کودک گفته می شوند. سپس کودک باید تشخیص دهد که آیا آن ها مثل هم بودند یاخیر؟
فیل-فیل شوت-شود
سود-زود کارد-کارت
دیگ-ریگ بوس-پوس
کیف-گیف خوت-خود
موش-موش نخ-نخ
تمییز جفت ناکلمات:
سیچمو- سیچمو
دتاب- تتاب
تطابق شنوایی/کلامی:
بررسی اینکه هر یک از کلمات زیر را چه بیان می کنند.
اشتیاق، هیپوتالاموس، مقررات، آرتیکیولیشن، خدمتگزار، کامیونیکیشن
حافظه شنیداری: منظور از حافظه شنیداری، توانایی ذخیره سازی و بازخوانی چیزهایی است که شخص می شنود.
ارزیابی: حافظه کوتاه مدت و حافظه کاری مورد ارزیابی قرار می گیرد.
حافظه کوتاه مدت:
حروف:
(هر کدام از این ردیف ها در یک مرحله مورد ارزیابی قرار می گیرند.)
م ج
ف ل و
چ ف ک
چ ت د ف
ق ژ ز ت م
کلمات:
مار سوت
در تاب
شیر دست میز
کیف چرخ کور
آش پول زرد باغ
گل مار شام روز
نور کیف گل باد دست
قاب شیر تاب پر میخ توت
جملات:
علی دوچرخه دارد.
مریم با توپ بازی می کند.
مادر من برای سارا مداد خرید.
امروز من با اتوبوس دو طبقه به مدرسه رفتم.
امین و اکرم دیروز برای خرید به نمایشگاه لباس بچه رفتند.
حافظه کاری:
تکرار ناکلمات:
انتو باسوق
میزدا چخری
اینقر اشسوز
حافظه اعداد معکوس:
بعد از این که آزمونگر اعداد را گفت کودک باید از آخر به اول آن ها را بازگو کند.
6-3
9-5-2
8-2-9-3
7-8-5-2
4-1-3-5-7
انطباق فهرست کلمات: دو فهرست از کلمات به کودک گفته می شد و او باید تعیین می کرد که آیا کلماتی که در لیست دوم شنیده است با همان توالی لیست اول ارائه شده اند یا خیر.
توپ- میز توپ- میز
سیب- موش- در موش-سیب- در
شب- موز- تور شب- موز- تور
شور- نور- کاج- فیل نور-شور- کاج- فیل
فراخنای خواندن: آزمودنی باید یکسری از جملات کوتاه را بخواند و کلمه آخر هر جمله را به خاطر بسپارد.
علی رفت پارک، بعد رفت بازار.
سارا موز خرید. موز رو نوشت. بعد انداخت توی سطل.
امین رفت باشگاه. وزنه رو برداشت. وزنه رو برد بالا.
مهران رفت آشپزخونه. از تو یخچال ماهی تابه رو برداشت. نیمرو پخت. بعد خورد.
ارزیابی طرحواره بینایی-فضایی:
نکته: وقتی اطلاعات به شکل دیداری ارائه می شوند احتمال زیادی دارد دوباره آن را برای خودمان بنامیم یا توصیف کنیم یعنی به شکل واجی در بیاوریم. از سن 8 سالگی افراد مایلند اطلاعاتی که به شکل دیداری ارائه شده را با استفاده از استراتژی واجی به یاد بیاورند. (تست هایی که شامل تصاویر آشنا هستند ابزار خوبی برای ارزیابی نیستند فقط آیتم هایی را که نمی توان به شکل کلامی رمزگذاری کرد برای ارزیابی مفید خواهند بود.)
آزمون یادآوری مکعب ها: آزمونگر بر روی برخی از 6 مکعبی که به صورت تصادفی در یک تخته قرار گرفته بودند ضربه می زد و آزمودنی باید با همان توالی به مکعب ها ضربه بزند.
آزمون الگوهای بینایی: یک شبکه دو بعدی از مربع های سیاه و سفید به عنوان الگو به مدت 3 ثانیه به آزمودنی نشان داده می شد و سپس آزمودنی باید روی شبکه خالی، مربع های سیاه را به گونه ای قرار دهد که همان الگو ساخته شود.