رفلکس ها یا اعمال خودکاری که نوزادان انجام میدهند، قدرت شگفت انگیز غریزه و تکامل انسان را به نمایش می گذارند. نوزادان طوری برنامه ریزی شده اند که به محرک های خاصی در محیط خود با واکنش های خاص و غیرارادی پاسخ دهند. به عنوان مثال، وقتی گونه نوزادی را نوازش میکنید او ناخودآگاه دهان خود را باز میکند و سرش را به سمتی که لمسش کرده اید میچرخاند. یا مثلا وقتی که سقف دهان آن ها را دست میزنید، شروع به مکیدن میکنند.
در حالی که این رفلکس ها ممکن است به سادگی شایان ستایش به نظر برسند، اما هدف بسیار بزرگتری دارند. آنها بر روی DNA ما نقش بسته اند زیرا به بچه ها کمک میکنند زنده بمانند – و همه ما را به اصل و نسب انسانی خود پیوند میدهند. در گذشته، داشتن یا نداشتن این رفلکس ها به معنای زنده ماندن نوزادان یا نماندنشان تلقی میشد!
رفلکس های طبیعی نوزاد:
رفلکس نوزاد به او شما کمک میکند تا به زندگی خارج از رحم منتقل شود و بیاموزد که برای زنده ماندن چه کاری باید انجام دهد. اگر کودک کوچک شما رفلکس ریشه زایی یا هر یک از حرکات غیرارادی زیر را نشان نداد، با پزشک اطفال تماس بگیرید.
رفلکس ریشه زایی:
رفلکس ریشه زایی یکی از شناخته شده ترین حرکات و اعمال غیرارادی متعدد است که برای نوزادان طبیعی است. این یکی به کودک شما کمک میکند تا سینه یا شیشه شیر را پیدا کند تا شروع به تغذیه کند. همانطور که در بالا توضیح داده شد، هنگامی که گونه نوزادی نوازش میشود، به سمت جهت لمس میچرخد. این گونه پاسخ های خودکار معمولاً تا چهار ماهگی از بین می رود.
رفلکس مورو یا استارتل:
رفلکس مورو یا مبهوت باعث می شود که کودک شما وقتی از افتادن، صدای بلند یا سایر محرک های محیطی وحشت زده میشود، دست ها، پاها، انگشتان خود را از هم باز کند. نوزادان معمولاً ظاهری “متعجب” از خود نشان میدهند. پزشکان اطفال معمولاً این پاسخ را بلافاصله پس از تولد و در اولین معاینات نوزاد بررسی میکنند. این رفلکس معمولاً در سنین 2 تا 4 ماهگی نیز از بین میرود.
رفلکس مکیدن:
رفلکس مکیدن، رفلکس کلیدی نوزادان است، به ویژه زمانی که با رفلکس ریشه زایی همراه باشد، زیرا به نوزادان امکان میدهد به طور غریزی غذا بخورند. اگر سقف دهان کودک خود را با انگشت، پستانک یا نوک سینه خود لمس کنید، او به طور خودکار شروع به مکیدن میکند. در حدود 2 تا 3 ماهگی، غریزه مکیدن کودک شما به یک تلاش آگاهانه تبدیل میشود و دیگر به عنوان یک رفلکس در نظر گرفته نمیشود.
رفلکس قدم زدن:
رفلکس قدم زدن به کودک شما اجازه میدهد وقتی پاهایش را روی یک سطح صاف قرار میدهید، یک پا را جلوی پای دیگر بگذارد. این واقعاً راه رفتن نیست و در حدود 4 ماهگی ناپدید میشود. اگر این یکی را در خانه امتحان میکنید، مطمئن شوید که وزن کودک خود را زیر بازوهایش نه میدارید. زیرا کودک شما هنوز آنقدر قوی نیست که بتواند بدن خود را در حالت ایستاده نگه دارد. این رفلکس در نزدیکی یک سالگی به شکل آگاهانه باز میگردد، زیرا کودک شما راه رفتن واقعی را یاد میگیرد.
رفلکس چنگ زنی کف دست:
گرفتن کف دست باعث میشود که نوزادان لمس کنند و به آنها اجازه می دهد دست شما یا به احتمال زیاد انگشت شما را بگیرند. هنگامی که کف دست کودک خود را لمس میکنید، انگشتان او به اطراف حلقه میشوند و انگشتتان را نگه میدارند. اگر سعی کنید انگشت خود را از چنگ آنها بردارید، این حلقه سفت میشود. این رفلکس که در حدود 5 تا 6 ماهگی ناپدید میشود، به نوزادان کمک میکند تا مهارت چنگ زدن و گرفتن وسایل را توسعه دهند.
تونیک گردن یا رفلکس شمشیربازی:
رفلکس تونیک گردن یا شمشیربازی زمانی اتفاق می افتد که کودک خود را به پشت میگذارید و سر او را به یک طرف متمایل میکنید. او دست و پایی که در سمت خمیدگی سر قرار دارد را دراز میکند و دست و پای سمت دیگر را در حالی که دست مشت شده است، خمیده نگه میدارد. این رفلکس تا حدود 6 ماهگی وجود دارد.
رفلکس های طبیعی مادام العمر:
نوزادان همچنین دارای رفلکس های زیادی هستند که تا بزرگسالی ادامه می یابد. برخی از رایج ترین این رفلکس ها شامل موارد زیر است:
- رفلکس پلک زدن: بسته شدن چشم ها در پاسخ به لمس یا نور ناگهانی و روشن
- رفلکس گگ: عق زدن در پاسخ به لمس کردن پشت دهان یا گلو
- رفلکس سرفه: در پاسخ به تحریک راه هوایی
- رفلکس عطسه: در پاسخ به تحریک راه هوایی بینی
- رفلکس خمیازه: پاسخ به نیاز بدن به اکسیژن بیشتر (یا خستگی)
- رفلکس جهت گیری: همچنین به عنوان “آن چیست؟” ، توجه را به یک محرک جدید جلب میکند
- رفلکس حرکتی زانو: که به آن رفلکس کشکک نیز میگویند، ضربه ای ناگهانی در پاسخ به ضربه زدن به تاندون کشکک (که درست زیر زانو قرار دارد)
همانطور که کودک شما بالغ می شود و رشد میکند، مهارت های جدید، استقلال و خود هدایتی را توسعه میدهد، نیاز به این رفلکس های نوزاد که اکثر آنها در هفته ها یا ماه های اول زندگی ناپدید میشوند، از بین می رود. پزشک اطفال شما رفلکس ها (و اینکه طبق برنامه ناپدید میشوند) را در معاینات کودک آزمایش میکند. در موارد نادر، نوزاد ماه ها یا سال های بیشتری را همراه با این رفلکس ها میگذراند که خود میتواند نشانه ای از مشکلات مغزی یا سیستم عصبی باشد.
فقط بدانید که مانند بسیاری از چیزهای مربوط به رشد کودکی، آمدن و رفتن دقیق رفلکس های خاص میتواند بین تک تک نوزادان متفاوت باشد و لزوماً نشان دهنده مشکلی نیست، مگر اینکه آنها از جدول زمانی مورد انتظار دور باشند.